Vòng đời của gián và cách phòng trừ gián hiệu quả nhất

Ẩn hiện trong những góc khuất, khe hở của nhà cửa, gián là loài côn trùng mang đến sự khó chịu và ẩn chứa nhiều mối nguy hại cho sức khỏe con người. Vòng đời của gián, dù trải qua nhiều giai đoạn biến đổi, lại diễn ra một cách âm thầm, ít người biết đến. Hiểu rõ về vòng đời này sẽ giúp chúng ta có những biện pháp phòng trừ hiệu quả hơn, bảo vệ bản thân và gia đình khỏi sự quấy nhiễu của loài côn trùng đáng ghét này.

Tuổi thọ của gián

Nhìn chung, tuổi thọ của gián dao động từ vài tuần đến hai năm, tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, chẳng hạn như: loài gián, điều kiện môi trường và nguồn thức ăn.

Gián có thể sống từ vài tuần đến 2 năm

• Điều kiện lý tưởng: Đa số các loài gián chỉ sống khoảng một năm, nhưng trong điều kiện lý tưởng, tuổi thọ của chúng có thể lên đến hai năm.
• Điều kiện khắc nghiệt: Trong điều kiện khắc nghiệt, chẳng hạn như thiếu thức ăn, nước uống hoặc tiếp xúc với hóa chất diệt côn trùng, tuổi thọ của gián có thể giảm đáng kể. 
• Loài gián: Một số loài gián có tuổi thọ ngắn hơn những loài khác. Ví dụ, gián nâu chỉ sống trung bình 200 ngày, trong khi gián đá có thể sống tới 5 năm.
• Ngoài ra, gián cái thường sống lâu hơn gián đực. Gián cái cần phải tích trữ năng lượng để đẻ trứng, do đó chúng cần ăn nhiều hơn và có khả năng chống chọi với điều kiện khắc nghiệt tốt hơn.

Nếu sống trong điều kiện khắc nghiệt thì gián có thể có tuổi thọ ngắn hơn

Vòng đời của gián

Nắm rõ vòng đời của gián để hiểu rõ hơn về tập tính và cách tiêu diệt chúng hiệu quả. Sau đây là 4 giai đoạn chính trong vòng đời của gián:

Giai đoạn trứng

Mở đầu cho hành trình sống của gián là những quả trứng nhỏ xíu, được bao bọc trong vỏ nang cứng màu nâu sẫm, có hình dạng bầu dục hoặc hình trụ. Mỗi vỏ nang chứa từ 10 đến 40 trứng, được con gián mẹ cẩn thận mang theo bên mình hoặc giấu vào những nơi kín đáo, an toàn.

Giai đoạn trứng gián kéo dài từ 2 tuần đến 6 tháng

Tùy thuộc vào loài và điều kiện môi trường, thời gian ủ trứng có thể dao động từ 2 tuần đến 6 tháng. Trong giai đoạn này, phôi thai gián sẽ phát triển dần bên trong trứng, chuẩn bị cho sự lột xác đầu tiên.

Ấu trùng gián

Sau khi “vỡ vỏ”, ấu trùng gián, còn gọi là gián non, xuất hiện với màu trắng nhạt, mềm mại và không có cánh. Giai đoạn ấu trùng là thời điểm gián trải qua nhiều lần lột xác để thay đổi kích thước và hình dạng.

Số lần lột xác của gián non phụ thuộc vào từng loài, nhưng trung bình dao động từ 5 đến 10 lần. Trong giai đoạn này, gián non tập trung kiếm ăn, phát triển cơ thể và dần dần hình thành các đặc điểm của gián trưởng thành.

Giai đoạn trưởng thành

Khi hoàn thành giai đoạn nhộng, gián lột xác lần cuối cùng và trở thành gián trưởng thành. Gián trưởng thành có kích thước lớn hơn ấu trùng, sở hữu đầy đủ các đặc điểm như cánh, râu, và bộ phận sinh sản.

Gián trưởng thành

Gián trưởng thành tiếp tục kiếm ăn, sinh sản và duy trì vòng đời của loài. Tuổi thọ của gián trưởng thành phụ thuộc vào từng loài, thông thường từ vài tháng đến 2 năm.

>>> Có thể bạn muốn biết: Mức độ nguy hiểm khi bị gián cắn

Tập tính của gián

Gián sở hữu những tập tính độc đáo giúp chúng tồn tại và phát triển trong nhiều môi trường khác nhau.

• Sống theo bầy đàn và phân chia vai trò: Mỗi con gián đều mang một nhiệm vụ cụ thể, từ kiếm ăn, chăm sóc con non đến bảo vệ tổ. Nhờ sự đoàn kết và phối hợp nhịp nhàng, gián có thể dễ dàng thích nghi và sinh sống trong nhiều điều kiện khắc nghiệt.
• Hoạt động về đêm: Gián chủ yếu hoạt động vào ban đêm, khi ánh sáng ít và nguy cơ bị phát hiện thấp hơn. Ban ngày, chúng thường ẩn náu ở những nơi tối tăm, ẩm thấp như gầm tủ, kẽ tường, cống rãnh,… để trú ẩn và nghỉ ngơi.

Gián có khả năng di chuyển vô cùng linh hoạt

• Khả năng thích nghi cao: Gián có khả năng thích nghi với nhiều môi trường sống khác nhau, từ nhà cửa, kho bãi, đến các khu vực hoang dã. Chúng có thể chịu đựng được điều kiện khắc nghiệt như thiếu thức ăn, nước uống và thậm chí cả bức xạ.
• Ăn tạp và phàm ăn: Gián là loài ăn tạp, nghĩa là chúng có thể ăn được hầu hết mọi thứ. Nhờ khả năng ăn tạp này, gián có thể dễ dàng kiếm ăn và sinh tồn trong nhiều môi trường.
• Sinh sản nhanh chóng: Một con gián cái trưởng thành có thể đẻ tới 50 trứng trong một lần sinh sản.
• Khả năng di chuyển linh hoạt: Gián có thể di chuyển nhanh chóng trên mọi địa hình nhờ những chiếc gai nhỏ trên các chi.

Các biện pháp phòng tránh và diệt trừ gián an toàn, hiệu quả

Để bảo vệ tổ ấm và sức khỏe gia đình, việc phòng tránh và diệt trừ gián là điều vô cùng cần thiết. Dưới đây là các biện pháp an toàn và hiệu quả mà bạn có thể áp dụng:

Giữ vệ sinh nhà cửa

Nhà cửa luôn sạch sẽ, gọn gàng sẽ không cho gián có nơi ẩn nấp, trú ngụ. Do đó, bạn cần:

• Dọn dẹp nhà cửa thường xuyên, loại bỏ các vật dụng phế thải, chướng ngại vật.
• Vệ sinh thường xuyên các khu vực tối tăm, ẩm thấp Như gầm tủ, gầm bàn, bếp.
• Giữ cho nhà cửa luôn thông thoáng, đủ ánh sáng.

Cần giữ cho nhà cửa luôn sạch sẽ, vệ sinh

Giữ nhà cửa sạch sẽ để loại bỏ nguồn thức ăn và nước uống của gián

Thức ăn rơi vãi, nhà kho và những nơi ẩm thấp, nước đọng chính là điều kiện lý tưởng để gián hoành hành. Vì vậy, để phòng tránh và diệt trừ chúng, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau để giữ gìn nhà cửa luôn sạch sẽ:

• Luôn lau dọn nhà bếp sạch sẽ, không để thức ăn thừa bám dính trên bàn, bếp hoặc bồn rửa chén.
• Bảo quản thực phẩm trong hộp kín, đậy nắp cẩn thận.
• Vứt bỏ rác thải thường xuyên, không để rác ủ lâu ngày trong nhà.

Không để thức ăn rơi vãi ở bếp, bàn ăn

• Lau chùi các khu vực dễ bám dính thức ăn như bếp nướng, lò vi sóng, tủ lạnh.
• Sửa chữa các vòi nước hỏng hóc, không để nước rò rỉ. 
• Lau khô bề mặt ẩm ướt trong nhà, nhất là sau khi nấu ăn, rửa chén và tắm rửa.
• Hạn chế để nước đọng trong các vật dụng như chậu cây cảnh, khay đựng.

Che chắn toàn bộ cửa sổ, cửa ra vào và bịt kín khe hở ở góc nhà

Bịt kín các khe hở, lỗ thông gió chính là cách hiệu quả để loại bỏ “cổng chào” gián.

• Hãy sử dụng keo silicon, xi măng, bột trét hoặc vật liệu chèn phù hợp để bịt kín các khe hở.
• Lắp đặt gioăng cao su hoặc lưới chống côn trùng cho cửa ra vào, cửa sổ để ngăn chặn gián xâm nhập.
• Sử dụng lưới chống côn trùng có mắt lưới nhỏ để che chắn lỗ thông gió, quạt gió, máy lạnh, đường ống thoát khí.

Có thể sử dụng lưới chống côn trùng để ngăn chặn gián xâm nhập

Sử dụng các phương pháp cơ học

Bên cạnh các biện pháp phòng ngừa gián xâm nhập và phát triển trong nhà kể trên, bạn cũng có thể áp dụng một số cách sau:

• Đặt bẫy dính gián ở những nơi gián thường xuyên xuất hiện như gầm tủ, góc khuất, dọc mép thường.
• Sử dụng bẫy keo đơn giản bằng cách bôi keo vào nắp chai nhựa hoặc hộp giấy rồi đặt thức ăn vào bên trong để thu hút chúng.
• Cho một ít bia hoặc nước trái cây vào lọ thủy tinh, nghiêng lọ và đặt một miếng dăm gỗ để tạo đường dẫn cho gián vào. Chúng sẽ bị mắc kẹt trong lọ, bạn chỉ cần thu gom và xử lý.
• Sử dụng tinh dầu bạc hà, vỏ cam, chanh hoặc giấm để đuổi gián vì chúng rất ghét những mùi này.

Sử dụng tinh dầu để đuổi gián cũng là một cách hiệu quả

Tìm kiếm sự trợ giúp từ các đơn vị diệt côn trùng

Nếu các biện pháp phòng ngừa và tiêu diệt gián của bạn không đem lại hiệu quả cao. Cách tốt nhất đó là nhờ đến sự hỗ trợ của các đơn vị diệt côn trùng chuyên nghiệp.

Họ sẽ có các loại hóa chất chuyên dụng và kinh nghiệm trong việc phát hiện nơi ẩn nấp, đẻ trứng của gián. Từ đó có cách xử lý phù hợp và triệt để, không cho chúng có cơ hội quay trở lại.

Một trong những đơn vị diệt côn trùng tại nhà uy tín hàng đầu hiện nay có thể kể đến là Pest One. Với nhiều năm kinh nghiệm, Pest One tự tin có thể trả lại không gian sống sạch sẽ, không còn lo lắng về vấn đề gián hay côn trùng.

Giải đáp một số thắc mắc liên quan đến vòng đời của gián

Bên cạnh việc tìm hiểu về vòng đời của gián, nhiều người cũng có những băn khoăn khác liên quan đến loài gặm nhấm khó chịu này. Sau đây là một vài câu hỏi và câu trả lời chi tiết, cùng tham khảo nhé!

Nếu bị rút cạn không khí thì gián có thể sống được bao lâu?

Thông thường, gián có thể nín thở trong thời gian ngắn để điều chỉnh lượng nước mất đi. Một số nghiên cứu cho thấy gián có thể sống sót tới 45 phút mà không cần hít thở. Tuy nhiên, trong môi trường chân không hoàn toàn, chỉ sau vài phút, gián sẽ chết vì thiếu oxy.

Gián có thể sống khoảng 45 phút nếu không có không khí

Điều thú vị là gián có thể sống sót qua đêm nếu bị nhốt trong túi hút chân không. Lý do là vì quy trình hút chân không thông thường không loại bỏ hoàn toàn không khí mà chỉ giảm lượng oxy xuống mức tối thiểu.

Gián có bị chết đuối không?

Gián không thể sống sót dưới nước vô thời hạn. Sau một khoảng thời gian nhất định, chúng sẽ cạn kiệt oxy và chết đuối. Nhìn chung, gián có thể nín thở dưới nước trong khoảng 30 phút.

Gián có thể nín thở dưới nước đến 30 phút

Tuy nhiên, một số loài gián, như gián Đức, có thể chịu đựng đến 15 phút trong nước lạnh. Tuy nhiên, nước nóng sẽ khiến gián chết nhanh hơn do tăng tốc độ trao đổi chất của chúng.

Nếu không có thức ăn thì gián có thể sống được thêm bao lâu?

Khả năng chịu đựng của gián đối với nạn đói là điều đáng kinh ngạc. Chúng có thể sống sót mà không cần thức ăn trong suốt một tháng, thậm chí lâu hơn tùy thuộc vào điều kiện môi trường.

Sở dĩ gián có thể sở hữu được khả năng này là vì chúng là động vật máu lạnh, tốc độ trao đổi chất phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường. Bên cạnh đó là khả năng dự trữ mỡ trong cơ thể để sử dụng khi nguồn thức ăn khan hiếm.

Nếu không có thức ăn, gián chỉ có thể sống sót trong khoảng 1 tháng

Đặc biệt, khả năng thích nghi của gián cũng rất đáng kinh ngạc. Chúng hoàn toàn có thể điều chỉnh chế độ ăn uống để thích nghi với điều kiện thiếu thốn. Chúng có thể ăn các chất hữu cơ thối rữa hay thậm chí là phân của chính mình.

Tuy nhiên, khả năng chịu đói của gián cũng có giới hạn. Sau một tháng không có thức ăn, hầu hết gián sẽ bắt đầu chết dần. Gián con và gián cái mang thai sẽ yếu ớt và dễ bị tổn thương hơn so với gián trưởng thành và gián đực.

Khi bị mắc vào bẫy keo, gián có thể sống được bao lâu?

Thời gian trung bình một con gián có thể sống sót trên bẫy keo là khoảng 24-48 giờ. Yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến tuổi thọ của gián trên bẫy keo là khả năng tiếp cận nước. Gián có thể sống sót vài ngày mà không có thức ăn, nhưng chỉ sống được vài giờ mà không có nước.

Gián có thể sống khi bị bẫy keo trong khoảng 24 đến 48 giờ

Khi bị mắc kẹt trên bẫy keo, gián sẽ nhanh chóng bị mất nước do cơ thể tiếp xúc trực tiếp với keo và do cố gắng vùng vẫy để thoát thân. Việc bị mắc kẹt trên keo cũng có thể khiến gián bị thương, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và rút ngắn tuổi thọ.

Để tăng hiệu quả của bẫy keo, bạn nên đặt bẫy ở những nơi gián thường xuyên qua lại, chẳng hạn như gầm tủ bếp, khe hở trên tường hoặc gần nguồn thức ăn và nước. Bạn cũng nên thay bẫy keo thường xuyên, đặc biệt là khi bẫy đã đầy gián hoặc bị bám bụi bẩn.

Nếu không có nước gián có thể sống được bao lâu?

Nhìn chung, gián có thể sống sót khoảng 3 ngày mà không có nước. So với thức ăn, nước đóng vai trò quan trọng hơn đối với sự sống còn của gián. Chúng lấy nước từ thức ăn và môi trường xung quanh để điều chỉnh thân nhiệt, tiêu hóa thức ăn và bài tiết chất thải. Việc thiếu nước sẽ dẫn đến mất nước, rối loạn chức năng cơ thể và cuối cùng dẫn đến tử vong.

Vòng đời của gián, tuy ngắn nhưng lại ẩn chứa nhiều mối nguy hại cho sức khỏe và môi trường sống của con người. Hiểu rõ về vòng đời này sẽ giúp bạn có những biện pháp phòng ngừa và tiêu diệt gián hiệu quả hơn, bảo vệ bản thân và gia đình khỏi những tác hại do gián gây ra. Hãy luôn nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh, bỏ rác thải đúng nơi quy định để loại bỏ cơ hội hoành hành của gián trong không gian sống của bạn.